Trận Orléans lần thứ nhất[16] là một trận đánh trong
cuộc chinh phạt nước Pháp của
quân đội Đức từ năm
1870 cho đến năm
1871,
[20] đã diễn ra vào ngày
11 tháng 10 năm
1870,
[1] tại thành phố
Orléans trên
sông Loire,
Pháp. Đây là một trận giao tranh quyết liệt,
[15] đã kéo dài trong suốt 9 tiếng đồng hồ,
[7] và kết thúc với
chiến thắng của
Quân đoàn I của
Vương quốc Bayern dưới quyền
chỉ huy của
Thượng tướng Bộ binh Ludwig von der Tann-Rathsamhausen – phối hợp với
Sư đoàn số 22 của
Vương quốc Phổ dưới sự điều khiển của viên tướng
Ludwig von Wittich và 2 sư đoàn
kỵ binh Phổ
[13][15] – trước
Tập đoàn quân Loire của nền
cộng hòa non trẻ của Pháp dưới quyền tổng chỉ huy của viên tướng de la Motte Rouge. Cuộc bại trận này đã đẩy
đội quân Pháp của de la Motte Rouge vào tình trạng hỗn loạn
[19], và phải hứng chịu những thiệt hại nặng nề (trong đó có một số lượng
tù binh rất đáng kể
[15]), trong khi
quân đội Phổ và
Bayern chỉ bị thiệt hại nhỏ.
[10] Quân đội của de la Motte Rouge đã bị buộc phải triệt thoái qua sông Loire
[7], và việc đánh mất thành phố
Orléans cùng với ga
xe lửa tại đây về tay đối phương cũng đánh dấu sự thất bại của Tập đoàn quân Loire – một lực lượng quân sự được tuyển một theo phương thức "động viên tập thể" (levée en masse) trong các cuộc giao chiến đầu tiên của mình với Quân đoàn Bayern I.
[21]Sau khi được lệnh phát động một chiến dịch tấn công nhằm vào
Orléans, vào ngày
10 tháng 10 năm
1870, Quân đoàn Bayern I do tướng Von der Tann chỉ huy, với sự hỗ trợ của một số sư đoàn thuộc biên chế Tập đoàn quân số 3 của quân đội
Phổ - Đức dưới quyền tổng chỉ huy của
Thái tử Friedrich Wilhelm, đã đánh thắng Tập đoàn quân Loire của Pháp do tướng de la Motte Rouge chỉ huy trong
trận Artenay.
[7][15] Sau thắng lợi này, tướng Tann cho phép
binh lính của mình được ở Artenay, ngoại trừ lực lượng tiền vệ của ông.
[15] Để khai thác chiến quả của mình,
[10] Von der Tann đã xuống lệnh hành binh tới Orléans vào ngày hôm sau (11 tháng 10): ở cánh cực tả của ông là
Sư đoàn Kỵ binh số 4 của
Phổ với nhiệm vụ thọc sâu về sông Loire, ở bên trái của sư đoàn này là Sư đoàn số 22 của Phổ dưới quyền tướng Von Wittich sẽ tiến quân về Ormes, trong khi Sư đoàn Kỵ binh số 2 của Phổ sẽ quan sát rừng Orléans. Quân đoàn Bayern I được đặt ở trung quân của các lực lượng Đức.
[13] Trên đường tiến của mình, Sư đoàn số 22 của Phổ đã đánh bật quân Pháp ra khỏi một số ngôi làng vốn chưa được chuẩn bị phòng ngự chu đáo, trước khi vấp phải sự kháng cự quyết liệt tại các công sự ở Ormes. Nguyên là sau thảm họa Artenay,
người Pháp đã triệt thoái về phía sau sông Loire, và để rút lui suôn sẻ họ đặt một đạo quân phòng thủ ở bờ phải con sông. Tướng Von Wittich đã phái
lữ đoàn số 44 tấn công vị trí này tại Ormes và khai pháo. Trong khi đó, quân cánh trái của ông, được sự hỗ trợ của quân cánh phải của Bayern, đã tiến dần trên cao nguyên về hướng đông vị trí của địch thủ, và buộc quân Pháp phải rút chạy khỏi cứ điểm sau khi đánh nhau dữ dội. Ngay sau đó, người Đức đã đưa 2
khẩu đội pháo đến trong phạm vi 800 bước, và một
trung đoàn Phổ đã đánh chiếm các công sự vào chiều, dù bị thiệt hại nặng. Trong khi đó,
Lữ đoàn số 43 của Phổ đã tiến được đến con đường ở đằng sau Ormes, loại nhiều quân Pháp ra khỏi vòng chiến. Tuy nhiên, các ngôi nhà, ruộng
nho nằm án ngữ trên con đường đến
Orléans đã cản trở bước tiến của các đội hình của quân đội Đức. Cuối cùng thì Sư đoàn số 22 của Phổ cũng đến được Petit St. Jean; các công trình ở gần Petit St. Jean đã bị quân Đức đánh chiếm bằng vũ lực.
[15]Quân đoàn Bayern I, vốn cũng gặp phải sự kháng cự bền bỉ tại Saran, đã đánh thọc tới Bel Air với thiệt hại lớn. Địa hình nơi này không thuận lợi cho việc khai triển
pháo binh, một cuộc tấn công tiếp theo của quân Đức đã rơi và bề tắc. Lúc 4 giờ rưỡi chiều, quân Pháp vẫn cầm cự tại Les Aides, cho đến bước tiến của Lữ đoàn số 4 của
Bayern tới
Murlins đe dọa tuyến rút lui của họ. Quân Pháp đã thực hiện một cuộc kháng cự khác ở đằng sau đường đắp dành cho xe lửa, và quân Đức đã tấn công và chiếm đoạt trạm xe lửa cùng với nhà máy sản xuất khí. Đến 5 giờ, Tướng von der Tann phái một lữ đoàn trừ bị của ông mở đợt tấn công quyết định vào Grand Ormes. Quân Phổ cũng vượt qua đoạn đường đắp ở cánh trái quân Pháp – đoàn quân giờ đây phải rút vào vùng phụ cận của St. Jean.
Trung đoàn Bayern số 1, vốn đang tiến quân vội vã ở hậu quân của họ, đã bị đánh trả dữ dội ở cánh cửa thành phố.
[15] Song, thế trận đã trở nên bất lợi cho quân Pháp, và trong suốt 2 tiếng đồng hồ sau đó họ đã trở thành mồi cho pháo lực khủng khiếp của
người Phổ. Quân đội Đức tiếp tục tiến công, và không vấp phải sự kháng cự nào. Nhưng rồi, một nhóm lính Pháp đã tổ chức kháng cự, song chiến thắng của người Đức đã được quyết định.
[10] Trận đánh gần Orléans đã cho thấy tổn thất rất lớn của
Quân đoàn Lê dương Pháp trước hỏa lực mạnh mẽ của Đức
[22], và sự kháng cự kịch liệt của quân Pháp cũng thể hiện của thiệt hại to lớn của:
Quân đoàn của Giáo hoàng" (Zuavi Pontifici).
[10] Dù vậy, tình hình rối loạn của đoàn quân bại trận đã cho thấy sự yếu ớt của quân chính quy Pháp.
[19] Đoàn quân thắng trận của Đức đã chiếm đóng
[13][23], và tình hình chiến cuộc đã cho thấy là ưu thế thuộc về phía Đức.
[24]